Matrak Oyunu 1500’lü yıllarda Matrakçı Nasuh adı ile anılan Türk bilim adamı tarafından icat edilmiş oyundur. Matrakçı Nasuh’a Kanuni Sultan Süleyman tarafından ”Üstad” ve ”Reis” olarak tanınmasını simgeleyen ”Evahir-i Zi’lkade 936” tarihli ”Beyan” verilmiştir. 500 yıl sonra bu oyun Cenk Sanatı Kurucusu Efkan ÇALIŞ tarafından tekrar hayata geçirilmiştir.
Matrakçı Nasuh çok yönlü bir bilgin olup tarih , Matematik , Tarih ve Minyatür alanlarında yaptığı çalışmalar günümüze kadar ulaşmıştır. Matrakçı Nasuh’un türlü Cenk yöntemlerini anlattığı Tuhfetul Guzzat ( Gazilere armağan) adında kitabı mevcuttur. Bu kitap Cenk Sanatı çalışmaları için istifade edilen kaynaklardan biridir.
Evliya Çelebi ,Matrak oyununun detaylarını belirtmiş ve İstanbul’da Matrakçılarla ilgili 10 işyeri bulunduğunu, bu işyerlerinde 30 kişinin çalıştığını seyahatnamesinde yazmıştır. Gazi Üniversitesi Profesörlerinden Özbay GÜVEN hocanın 1992 basımlı Türklerde Spor Kültürü adlı kitabında , Yazar Mehmet ARSLAN ın Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınlarından Surnameler de ve Türk sporları araştırmalarını konu alan bir çok kitapta bahsi geçen Matrak Oyunu Avrupalıların Eskrim sporundan, Japonların Kendo sporundan çok daha köklü bir tarihe , teknik ,taktik ve stratejik yapıya sahiptir. 1500’lü yıllarda tüm kural ve kaideleri belirlenmiş ve koruyucu önlemler alınarak yapılan Matrak Oyunu Türk kültürünün yüceliğini gözler önüne sermektedir.
Matrak oyunu nasıl oynanır?
Matrak genellikle şimşir ağacından yapılır, cilalanır , ucundaki topuzu yumuşak bırakacak şekilde dışına sahtiyan (deri) sarılır. Kafanın korunması için miğfer giyilir. Kalkan görevi görecek yumuşak bir yastık sol elde tutulur.
Matrak Oyununda rakibe sık darbelerle yaklaşılır. Amaç rakibin kafasına Matrakla dokunmaktır. Savunma durumunda olan Matrakbaz daha önceden sıkça talim edilmiş oyunlardan birisini uygulayarak rakibe üstünlük sağlar. Odaklanma , denge, hız ve teknik bilgi tüm sporlarda olduğu gibi bu oyunda da önem arz eder. Oyuncu zaman içerisinde önem arz eden yetenekleri Matrak talimleri ile geliştirir. Kolların Matrak Oyunuyla kuvvet kazanmasıyla birlikte Matrağa hakimiyet artar. Böylece usta Matrakbazlar hiç darbe almadan rakiplerini pes ettirir ve oyunu kazanmış olurlar. Oyun sonunda oyuncular “kasıtlı ve kasıtsız hatalarımdan dolayı özür dilerim.’’ diyerek birbirlerinin gönlünü alıp güzel ahlak örneği sergilerler.
Matrak oyunu teknik ve taktiklerini tekrar hayata geçirmek için çaba sarf eden Cenk Sanatı kurucusu Efkan ÇALIŞ 1826’da Yeniçerilerin ortadan kalkması ile tamamen unutulan Matrak Oyunu tekniklerini uzun ve zevkli bir çalışmadan sonra ortaya çıkardığını , bu spor oyunu sayesinde Türkiye’ nin de Uzakdoğu ülkeleri gibi köklü bir yapıya sahip savaş sanatının varlığının ispatlandığını belirtti.
