Sağlıklı ve doğru beslenme, birçok sağlık sorununun önlenmesi için gerekli olduğu kadar kemik yapısı için de önemlidir. Özellikle kemik kırıklarının, genellikle ileri yaşta ortaya çıkan kemik erimesinin önlenmesi ve kemiklerin güçlendirilmesi için kalsiyum, magnezyum, potasyum, Vitamin D, omega-3 bakımından zengin besinler tüketilmesi gereklidir. Memorial Diyarbakır Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü nden Prof. Dr. Serdar Necmioğlu, sağlıklı kemik yapısı için doğru beslenme kuralları hakkında bilgi verdi.
Güçlü kemikler için bebeklikte anne sütü önemli
Kemikler de diğer dokular gibi canlı bir yapıya sahiptir. Yapısı, kollajen adı verilen ve esneklik sağlayan bir protein ile bu yapıyı sağlamlaştıran kalsiyum ve fosfattan oluşur. Yaş ilerledikçe, kemik erimesi ve kemik yoğunluğunun azalması ciddi bir sağlık problemi olarak ortaya çıkar. İleri yaşlarda kemiklerin sağlıklı olması için çocukluktan başlanarak doğru beslenmeye özen göstermek gerekir. Hatta bu durum anne karnında başlar. Annenin beslenmesi çocuktaki kemik yapısını da etkiler. Çocuğun kemik yapısının gelişimi için anne sütünün önemi de tartışılmaz bir gerçektir.
15-30 yaş arası kemikleri güçlendirmek gerekir
En iyi kemik yoğunluğu ve kalitesi 15-30 yaşları arasında kazanılır. Bu yaşlar arasında kazanılan kemik kalitesi, insanın gençliğinde çalışarak kazanıp bankaya yatırdığı para gibidir. İlerleyen yaşlarda, gençlik yıllarında edinilen kaliteli kemik yapısı kullanılarak daha dinç ve sağlıklı bir yaşam sürmek mümkün olur. Çünkü 35 yaşından sonra kemik kitlesi yavaş yavaş zayıflamaya başlar. Özellikle kadınlarda, östrojen hormonu menopozla birlikte azaldığı için buna bağlı olarak kemikler de daha hızlı zayıflama sürecine girer. Bundan dolayı genç yaşlarda beslenme, insanın tüm hayatı boyunca kemik sağlığını etkileyecek sonuçlar doğurur.
Kalsiyum ve fosfor kemikler için ayrılmaz ikili
Sağlıklı kemikler için akla gelen ilk besin grubu kalsiyum içeren gıdalardır. Kalsiyumun yeterli miktarda alınmadığında, vücut kandaki kalsiyum dengesini sağlamak için kemiklerdeki kalsiyumu kullanır. Kalsiyum gereklidir fakat tek başına yeterli değildir. Kalsiyumun diğer mineraller ve vitaminlerle birlikte alınmasıyla oluşan sinerjik etki, kemik kalitesini artırmada daha etkili olur. Kemik sağlığı için kalsiyum alımı kadar emilimi de önem taşır. Besinlerle alınan kalsiyumun ancak yüzde 50 si emilir. Kalsiyum ve fosfor birlikte çalışan önemli iki mineraldir, fosfor ile kalsiyum birbirlerine eşit miktarda alındığında emilimleri artar. Protein ve gerekli minerallerin vücuda yeterince alınabilmesi için ise et ve süt ürünleri düzenli olarak tüketilmelidir. Kafein, aşırı alkol, sigara, obezite ve tuz, idrarla kalsiyum atılımını artırmaktadır. Yaşlılık dönemini sağlıklı bir şekilde geçirmek için bu gıdaların mümkün olduğunca sınırlandırılması önemlidir.
Kemikler için yararlı vitamin ve mineraller dengeli bir şekilde alın
Kalsiyum: Kemikler için lokomotiftir. Kalsiyum içeren besinler; süt ve süt ürünleri, soya fasulyesi, fıstık, ceviz, badem, lahana, brokoli, koyu yeşil yapraklı sebzeler, balık, kurutulmuş meyveler, kuru baklagillerdir.
A vitamini: Kemik gelişimine ve büyümesine katkısı oldukça fazladır. A vitamini yönünden zengin besinler; turuncu renkli besinler, süt, yumurta, balık, karaciğer, brokoli, kivi, erik ve incirdir.
Magnezyum: Kemik gelişimine katkı sağlar. Kuru baklagiller, yağlı tohumlar, rafine edilmemiş tahıl taneleri ve koyu yeşil yapraklı sebzeler önemli magnezyum kaynağıdır.
Çinko: Sağlıklı kemik gelişimi için gereklidir. Çinko içeren besinler deniz ürünleri, kırmızı et, mantar, ceviz, badem, fındık, fasulye, bulgur ve bezelye olarak sıralanabilir.
Potasyum: Kemikler için gereklidir. Günlük tüketilmesi gereken potasyum miktarı 3,5 gramdır. Potasyumdan zengin besinler; koyu yeşil yapraklı sebzeler, kabuklu patates, kuru kayısı, sakız ve somon balığı, yoğurt, avakado.
D vitamini: Kemik sağlığı için önemlidir; balık yağı, süt ve süt ürünleri, morina balığı yağı, sardalya, uskumru, somon, ton balığı, yumurta sarısı, tereyağı, yulaf ezmesi gibi besinlerde D vitamini bakımından zengindir.
K vitamini: Kemik dostudur; yeşil yapraklı sebzeler, ıspanak, bürüksel lahanası, maydanoz, şalgam, pancar yaprağı, bamya, marul, brokoli, kuşkonmaz, tahıllar, tereyağı, peynir, yumurta, karaciğer, soya fasulyesi, yeşilçay, kivi, yaban mersini, kuru erik, havuç K vitamini içeren besinler arasındadır.
kadınvekadın
